افت شنوایی ناشی از افزایش سن را پیرگوشی می گویند. پیرگوشی افت شنوایی پیشرونده و تدریجی است و نوع کم شنوایی در پیر گوشی ، کم شنوایی حسی عصبی است. در افراد مسن رایج ترین علت کم شنوایی ، پیرگوشی است و 2 گوش را به یک میزان درگیر می کند. شروع سن پیرگوشی در افراد مختلف فرق می کند اما معمولا از سن 50 سالگی شروع می شود .حدودا 40% از افراد بالای 65 سال دارای پیرگوشی هستند ولی درجات آن در افراد مختلف فرق می کند.
حدود 4 درصد کل جمعیت ایران درجاتی از کم شنوایی را دارند و ممکن است شیوع آن در مردان بیشتر از زنان باشد زیرا مردان بیشتر در معرض سر و صدای محیطی هستند. افرادی که پیرگوشی دارند صداهای زیر ( صدایی مانند صدای خانم ها ) را نسبت به صدای بم سخت تر می شنوند. همین عامل سبب می شود که در درک و تشخیص صداها دچار مشکل شوند. شکایت رایج این بیماران این است که صدا را می شنوند ولی نمیتوانند درک کنند و این مشکل در محیط های شلوغ و پر سروصدا بیشتر می شود.
حدود 4 درصد کل جمعیت ایران درجاتی از کم شنوایی را دارند و ممکن است شیوع آن در مردان بیشتر از زنان باشد زیرا مردان بیشتر در معرض سر و صدای محیطی هستند. افرادی که پیرگوشی دارند صداهای زیر ( صدایی مانند صدای خانم ها ) را نسبت به صدای بم سخت تر می شنوند. همین عامل سبب می شود که در درک و تشخیص صداها دچار مشکل شوند. شکایت رایج این بیماران این است که صدا را می شنوند ولی نمیتوانند درک کنند و این مشکل در محیط های شلوغ و پر سروصدا بیشتر می شود.
علت پیر گوشی چیست؟
با افزایش سن و بروز مشکلات متابولیک، اختلالات عروقی و مشکلات عصبی ، سلول های مویی که در حلزون هستند کارایی خود را از دست می دهند که منجر به پیرگوشی می شود. پیر گوشی به یک باره اتفاق نمی افتد و با افزایش سن به مرور تشدید می شود. عوامل دیگری نیز روند پیر گوشی را تسریع می کند.
از عوامل تسریع کننده پیر گوشی میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- استفاده از داروهای اتوتوکسیک یا سمی برای گوش ، برخی از داروها به شنوایی آسیب میزنند و روند پیرگوشی را تسریع میدهند.
- قرار گرفتن در معرض صدای بلند
- فشار خون بالا
- دیابت
- مصرف دخانیات
- عوامل ژنتیکی
- استفاده بیش از حد از هدفون با صدای بلند
علائم پیر گوشی :
مشکل در تشخیص و تفکیک کلمات : معمولا تمام افراد مسن که پیر گوشی دارند از نامفهوم بودن کلمات شکایت دارند. در واقع صدا را میشنوند ولی کلمات برایشان مفهوم نیست. این بیماران در تشخیص و درک صداهایی که فرکانس بالا دارند مثل ” س ” یا ” ف ” مشکل دارند.
وزوز گوش یا تینیتوس :
یکی از نشانه های پیرگوشی وزوز گوش است. بسیاری از افرادی که گوششان وزوز دارد از شنیدن صدای سوت در گوششان شکایت دارند.معمولا وزوز در اوایل پیرگوشی رخ میدهد.در صورتی که شما یکی از علائمی که ذکر شد را دارید در معرض پیرگوشی هستید و باید هرچه سریع تر برای ارزیابی شنوایی به ادیولوژیست و یا شنوایی شناس مراجعه کنید.
تشخیص پیرگوشی :
برای معاینه و ارزیابی شنوایی افرادی که پیر گوشی دارند باید اول اتوسکوپی ( معاینه گوش خارجی و پرده ی گوش ) و سپس تست تمپانومتری و ادیومتری انجام شود. در معاینه با اتوسکوپی پرده ی صماخ به ظاهر سالم است و مشکلی ندارد. عملکرد استخوانچه های گوش میانی نیز با تست تمپانومتری بررسی می شود. در افرادی که فقط مشکل پیرگوشی دارند استخوانچه ها و گوش میانی سالم است. ارزیابی شنوایی با انجام تست ادیومتری انجام میشود.معمولا این مدل افت شنوایی به صورت دو طرفه و قرینه است و بیشترین افت مربوط به فرکانس های بالا میباشد. در ارزیابی گفتار هم درصد تشخیص کلمات پایین است.
درمان پیرگوشی :
همانطور که با افزایش سن بینایی ضعیف میشود و فرد باید از عینک استفاده کند ، قدرت شنوایی هم کاهش می یابد و فرد باید از سمعک استفاده کند. درمان پیرگوشی اهمیت بسیار زیادی دارد و تاثیرگذارترین روش برای درمان پیرگوشی استفاده از سمعک است.
البته منظور از درمان این نیست که استفاده از سمعک باعث میشود شنوایی فرد به طور کامل به حالت اول برگردد ، بلکه سمعک در اصل یک وسیله کمک شنوایی است، یعنی به فرد کمک میکند که صداها را بهتر بشنود و روند پیشرفت افت شنوایی را کند می کند.
در صورت بروز علائم پیرگوشی باید هرچه سریع تر اقدامات لازم نظیر ارزیابی شنوایی و تجویز سمعک انجام شود.
البته منظور از درمان این نیست که استفاده از سمعک باعث میشود شنوایی فرد به طور کامل به حالت اول برگردد ، بلکه سمعک در اصل یک وسیله کمک شنوایی است، یعنی به فرد کمک میکند که صداها را بهتر بشنود و روند پیشرفت افت شنوایی را کند می کند.
در صورت بروز علائم پیرگوشی باید هرچه سریع تر اقدامات لازم نظیر ارزیابی شنوایی و تجویز سمعک انجام شود.
بعد از مراجعه به کلینیک شنوایی و انجام تست شنوایی، ادیولوژیست به شما کمک می کند که بهترین سمعک را خریداری کنید. میزان و نوع افت شنوایی تعیین کننده این است که چه مدل سمعکی برای شما مناسب است ، سمعک ها با توجه به تکنولوژی که در آن ها به کار رفته است کیفیت صدای متفاوتی دارند. ولی به طور کلی سمعک های هوشمند نسبت به سایر مدل ها کیفیت صدای بهتری دارند.در افراد مسن که به دلیل پیر گوشی شنواییشان ضعیف شده است انتخاب سمعک هوشمند کمک زیادی به درک اصوات می کند.
قیمت سمعک نیز به مدل آن بستگی دارد سمعک های هوشمند دارای قیمت گرانتر نسبت به سمعک های رده پایین هستند.
سمعک با تقویت صدا و جبران افت شنوایی تا حد زیادی به فرد کمک میکند و درک گفتار را بهبود می بخشد. هرچه سریع تر سمعک استفاده شود تاثیر بیشتر و بهتری دارد ، زیرا از پیشرفت پیرگوشی جلوگیری می کند.
قیمت سمعک نیز به مدل آن بستگی دارد سمعک های هوشمند دارای قیمت گرانتر نسبت به سمعک های رده پایین هستند.
سمعک با تقویت صدا و جبران افت شنوایی تا حد زیادی به فرد کمک میکند و درک گفتار را بهبود می بخشد. هرچه سریع تر سمعک استفاده شود تاثیر بیشتر و بهتری دارد ، زیرا از پیشرفت پیرگوشی جلوگیری می کند.
سمعک برای تمام سالمندانی که افت شنوایی دارند لازم است.
سمعک ها از لحاظ شک ظاهری به 3 دسته تقسیم می شود :
- سمعک داخل گوشی یا سمعک نامرئی
- سمعک پشت گوشی
- سمعک رسیور در کانال
تجویز سمعک پشت گوشی برای سالمندان بهترین انتخاب است.بعضی افراد به این دلیل که با شکل ظاهری سمعک مشکل دارند ترجیح می دهند از سمعک نامرئی استفاده کنند. برای افراد مسن که مشکل بینایی و یا حرکتی ندارند میتوان سمعک داخل گوشی و یا سمعک نامرئی تجویز کرد اما سمعک پشت گوشی به دلیل جاگذاری راحت در گوش و مقاومت بیشتر انتخاب مناسب تری برای سالمندان است.
درصورتی که افت شنوایی در افراد مسن درمان نشود باعث کاهش اعتماد به نفس ، اضطراب ، افسردگی و مشکل در برقراری ارتباط میشود. علی رغم اینکه تجویز سمعک برای افرادی که پیر گوشی دارند اهمیت زیادی دارد ، اما بسیاری از افراد به راحتی نمی پذیرند که از سمعک استفاده کنند. نتایج تحقیقات انجام شده نشان میدهد که سالمندانی که از سمعک استفاده میکنند اعتماد به نفس بیشتری دارند زیرا بهتر میتوانند با اطرافیان ارتباط برقرار کنند. همچنین استفاده از سمعک احتمال مبتلا شدن به آلزایمر را تا حد زیادی کاهش می دهد زیرا باعث میشود ذهن مدام به فعالیت خود ادامه دهد.
برای تجویز سمعک در سالمندان مشاوره اهمیت زیادی دارد. سالمندان باید آگاه شوند که سمعک چه فوایدی دارد و استفاده از آن بسیار راحت است. سمعک در بالا رفتن کیفیت زندگی و کاهش مشکلات شناختی افراد مسن تاثیر بسزایی دارد.
برای تجویز سمعک در سالمندان مشاوره اهمیت زیادی دارد. سالمندان باید آگاه شوند که سمعک چه فوایدی دارد و استفاده از آن بسیار راحت است. سمعک در بالا رفتن کیفیت زندگی و کاهش مشکلات شناختی افراد مسن تاثیر بسزایی دارد.